Zjawisko inflacji i jej kontrola

Z punktu widzenia konsumentów inflacja nie jest zjawiskiem pożądanym.

Za jej sprawą za tę samą kwotę pieniędzy możemy kupić coraz mniej dóbr w postaci towarów i usług. Oznacza po prostu wzrost średniego poziomu cen w gospodarce narodowej. Z perspektywy producentów inflacja jest jednak niezbędna. Pomaga stymulować wzrost gospodarczy, napędza też konsumpcję. Dla świadomych ekonomistów inflacja jest zjawiskiem potrzebnym. Zwłaszcza, jeżeli utrzymuje się na bardzo niskim poziomie. Trzeba tylko potrafić kontrolować jej poziom. Poprzez szereg narzędzi dostępnych dla banków centralnych w poszczególnych krajach.

Czym jest inflacja?

Zjawisko inflacji doczekało się obecnie wielu definicji. Najpopularniejsze z nich opisują inflację jako wzrost średniego poziomu cen w gospodarce, występującego długotrwale. Inne, również logiczne definiują inflację jako proces długotrwałego obniżania się wartości pieniądza w gospodarce. Najpopularniejszym miernikiem dla inflacji jest określanie jej wartości rok do roku lub miesiąc do miesiąca. Łatwo zobrazować to na przykładzie. Dany towar kosztował w styczniu 2015 roku 100 zł, zaś w styczniu 2016 jego cena wynosi 105 złotych. Oznacza to że rok do roku inflacja wyniosła 5%. 
Warto tutaj uściślić terminologię, która czasami jest błędnie interpretowana przez część społeczeństwa oraz dziennikarzy ze zbyt małą wiedzą z dziedziny ekonomii. Otóż wzrost poziomu inflacji oznacza, że nastąpił średni wzrost cen towarów w gospodarce. Obliczany na podstawie tzw. koszyka inflacyjnego. Spadek poziomu inflacji nie oznacza spadku wartości cen dóbr (deflację); lecz niższych od poprzedniego wzrost w ujęciu rok do roku (r/r) albo miesiąc do miesiąca (m/m).

Podział inflacji według kryterium tempa:

• pełzająca – nie przekracza wartości 5% rocznie,
• umiarkowana, nazywana również kroczącą – oscyluje w granicach 5–10% rocznie,
• galopująca – dwu albo trzy cyfrowy wzrost cen w skali roku, od 50% w górę,
• hiperinflacja – miesięczny wzrost cen przekraczający 50% i więcej.

Sterowanie inflacją

W gospodarce wolnorynkowej na wysokość inflacji wpływa wiele czynników. Jednymi z najważniejszych są popyt i podaż. Choć również rząd poprzez Bank Centralny, a dokładnie Narodowy Bank Polski może pośrednio oddziaływać na poziom wzrostu cen towarów i usług. Znając najnowsze dane o inflacji Rada Polityki Pieniężnej (RPP) podejmuje, co miesiąc decyzje o wysokości stóp procentowych. Wpływając na poziom podaży pieniądza w gospodarce. Najbardziej porządnym zjawiskiem jest z punktu widzenia ekonomii jest inflacja pełzająca, czyli nie przekraczająca 5% rocznie. W Polsce od 1998 roku Narodowy Bank Polski stosuje strategię celu inflacyjnego. Zaś od 2004 roku cel inflacyjny został wyznaczony na poziomie 2,5% r/r. Zalecane odchylenia od celu wynoszą do 1 punktu procentowego. Czyli można przyjąć umownie, że najbardziej pożądana inflacja dla polskiej gospodarki mieści się w przedziale 1,5% do 3,5% w skali roku.